Bir tık’ın peşinde

. Yazar - Kimbilir Editör 27 Ağustos 2025 Çarşamba

“Ama bir noktada bir eleştirmen kitaba yakından bakar. Aykırı bir eleştiri yazısı yazar çünkü tıklama sayısı peşindeki editörler aykırı yorumlardan yanadır her zaman. Ya hepimiz yanıldıysak? Şüphe tohumları ekmek işte bu kadar kolay. Sırf tartışmak için tartışan netandaşlar hikâyede boşluklar arar. Karakter suikastleri başlar. Hep birlikte çamura yuvarlanırız…”

June Hayward ilk kitabı yayın dünyasında pek ses getirmemiş bir yazar, Yale’de beraber okuduğu arkadaşı Athena Liu ise onun sahip olamadığı her şey. Şöhretse şöhret, paraysa para, güzellikse güzellik. Hem kitapları çok satıyor hem ne giydiği, ne yediği, kimle çıktığı merak ediliyor. Tam bir pop star yazar. Hayward bu ‘adaletsizliği’ onun Amerikalı – Çinli olmasıyla açıklıyor. Kendisi ise sıradan bir beyaz Amerikalı. Tam da Athena romanının haklarını dizi olmak üzere satmışken birlikte geçirdikleri trajik gece o özendiği hayata giriş bileti veriyor June’a. Athena’nın henüz tamamlanmamış romanı da o şaşaalı hayat da o sosyal medya takipçileri de ona ait olabilir artık. Eğer sosyal medyada peşine düşen ‘Athena Liu’nun Hayaleti’nin elinden kurtulabilirse tabii.

1996 Çin doğumlu Amerikalı yazar ve akademisyen R.F. Kuang’ın 2023’te yayımlanan “Sarı Yüz” romanı, New York Times tarafından “21. yüzyılın en önemli kitaplarından biri” olarak tanımlandı ve muhtelif edebiyat ödüllerinin sahibi oldu. Bu yaz başında da Türkiye’de Elif Ersavcı’nın çevirisiyle İthaki Yayınları tarafından basıldı.

Başarı denen şeyin sosyal medya takipçi sayısıyla belirlendiği, birinin bir günde parlayıp bir gecede batırılabildiği, dengeleri oynak, zeminin kaygan edebiyat dünyasını, aslında günümüz dünyasını o kadar iyi anlatıyor ki roman. Bir yandan son derece sürükleyici bir gizem öyküsü bir yandan da yaşadığımız çağa içeriden tutulan acımasız bir ayna. Ne yazdığın, ne kadar iyi ya da kötü bir yazar olduğun önemli değil, nasıl algılandığın önemli. Bunu da yönetmenin kuralları var, ilk paragrafta alıntıladığım paragrafta söylediği gibi. Tam lanetlendiğin, piyasadan silindiğin, kariyerinin sona erdiğini düşündüğün bir anda bir ‘aykırı’ yorum bütün akışı değiştirebilir. Aykırı yorumları sever herkes. Aynı şekilde tam kendine sağlam bir yer inşa ettiğini sanırken her şey elinden kayıp gidebilir. Bir tweet’e bakar. Hakkında çekilen bir videoya. Bir kişinin fişini çekmeye karar vermesine. Kim araştıracak ki yazılan doğu mu diye? Kaldı ki araştırsa ne yazar, o iddia dolaşıma sokulmuş, o ‘şüphe tohumları’ serpilmiş bir kere. “Hep birlikte çamura yuvarlanırız”.

Yuvarlandığımız çamur

“Sarı Yüz”ün tuttuğu aynada bizim aksimiz de var. Ressam Evre Başak Clarke kanserle 2023’ün Eylül ayında başlayan mücadelesini 24 Ağustos sabahı kaybetti. 40 yaşına yeni basmıştı, iki buçuk yaşında bir çocuk annesiydi. İki yıl boyunca her gün Evre’den içi titreyerek haber alan, onu tanımadan seven bir takipçi / destekçi kitlesine sahip sosyal medya hesabı son günlerinde hoyrat bir saldırıya sahne oldu.

31 Temmuz’da “Doktor en fazla üç – dört haftam kaldığını söyledi” yazan bir kadın bunun iki haftasını dolandırıcı olmadığını (sahiden öleceğini) kanıtlamaya çalışarak geçirdi. Ne kadar da sağlıklı görünüyordu, neden kiloluydu, nasıl da yanakları pembe pembeydi, hala millete laf yetiştirecek takati nereden buluyordu, GoFundMe’deki kampanyadan tedavisi için toplanan parayı alıp kaçacak mıydı? Arkadaşları onu biraz mutlu etmek için çok sevdiği komedyen Ricky Gervais’e ulaşmış, o da kedisiyle beraber Evre için bir video çekip yollamıştı. Onun bile sahte olduğu iddia edildi.

Suç duyurusunda bulunacağını açıklayan avukatlar, “Astroloji haritasında ölümcül bir şey görmedim” diyen medyumlar arasında onu uzaktan – yakından sevip kucaklayanların şefkati ulaşmıştır umarım hassas kalbine. Son gününe kadar resim yapmaya, hayata güzellik katmaya ve nezaketini korumaya devam eden Evre Başak Clarke, tam da dediği gibi üç hafta sonra veda etti. Bize de o yuvarlandığımız çamur kaldı gene.