Durum Hikayesi Nedir, Özellikleri Nelerdir? Durum Hikayesi Temsilcileri Kimlerdir?

. Yazar - Kimbilir Editör 6 Kasım 2025 Perşembe

Durum hikayesi, bireylerin yaşadıkları anları, içsel duygularını ve günlük deneyimlerini edebi bir üslupla anlattığı kısa hikayelerdir. Özellikle modern edebiyatta popüler hale gelen bu tür, okura hem karakterlerin ruh halini hem de dönemin sosyal ve kültürel atmosferini yansıtma imkanı sunar. Durum hikayeleri, olay örgüsünden çok karakter ve duygu odaklıdır, bu nedenle derin bir psikolojik çözümleme içerir ve okurun empati kurmasını kolaylaştırır. Peki durum hikayesi nedir, özellikleri nelerdir?

DURUM HİKAYESİ NEDİR?

Durum hikayesi, klasik hikayelerin aksine olay örgüsünden çok karakterin iç dünyasına, duygularına ve yaşadığı anlara odaklanan kısa edebi eserlerdir. Bu tür hikayelerde “ne oldu?” sorusu yerine “kim ne hissetti?” sorusu ön plana çıkar. Durum hikayesi, özellikle bireyin psikolojik durumunu, sosyal çevresiyle olan ilişkilerini ve yaşadığı anlık duygusal tepkilerini derinlemesine yansıtmak için tercih edilir.

Günlük yaşamın sıradan ama anlamlı kesitlerini anlatan bu hikayeler, okuyucuda empati yaratır ve karakterle duygusal bir bağ kurulmasını sağlar. Durum hikayesi, kısa ve etkili anlatımıyla özellikle modern Türk edebiyatında önemli bir yere sahiptir.

DURUM HİKAYESİNİN ÖZELLİKLERİ

Durum hikayeleri, sıradan yaşamı ve insanları merkeze alır. Karakterler derinlemesine tanıtılmaz; okuyucu sadece temel özellikleriyle tanışır ve merak duygusu uyanır. Olay örgüsü klasik giriş-gelişme-sonuç yapısına sıkı sıkıya bağlı değildir; bazen öykü herhangi bir sonuca bağlanmaz.

Yazarın amacı okuyucuyu şaşırtmak değil, onlarda izlenimler ve duygusal etkiler bırakmaktır. Mekan tasvirleri detaylı değil, genel tanımlarla verilir; örneğin bir sokak, ev ya da iş yeri gibi. Hikaye genellikle karakterlerin gözünden anlatıldığı için yerel ve folklorik ögelere de sıkça rastlanır.

Karakterlerin iç dünyası ve düşünceleri iç ses tekniği ile aktarılır. Yazar, mesaj verme kaygısı gütmez; verilen detaylar ise gelişigüzel değil, planlıdır. Anton Çehov’un ünlü sözü durum hikayesini özetler niteliktedir:

"Eğer duvarda bir tüfek varsa, o hikayenin içinde mutlaka patlamalıdır."

DURUM HİKAYESİ TEMSİLCİLERİ

Durum hikayesinin öncülerinden biri, Rus yazar Anton Çehov olarak kabul edilir. “Çehov tarzı öykü” olarak da bilinen bu yazın türünde, klasik hikaye kurgusunun sınırları aşılmıştır. Bu tür hikayelerde olaydan çok, karakterlerin duyguları, düşünceleri ve gözlemleri ön plana çıkar. Durum hikayelerinin kahramanları genellikle sıradan insanlar arasından seçilir ve onların yaşamındaki küçük ama anlamlı anlar anlatılır.

Sait Faik Abasıyanık: Alemdağ’da Var Bir Yılan, Havada Bulut, Mahalle Kahvesi

Anton Çehov: Bir Taşralının Hikayesi, Üç Yıl

Mahmut Şevket Esendal: Hava Parası

Aziz Nesin: Şimdiki Çocuklar Harika, Gül ya da Ağla