İniş yaptıktan sonra 301 kişiye mezar oldu! Facianın sorumlusu Suudi kralın uçağı
Derleyen:Oğuzcan Atış / Milliyet.com.tr –Takvimler 19 Ağustos 1980'i gösterdiğinde Suudi Arabistan HavayollarıSaudia'nın163 sefer sayılı Lockheed L-1011 tipi uçağı, Suudi Arabistan'ın Cidde kentine gitmek için Pakistan’ınKaraçişehrinden havalandı. Uçuş, Cidde’ye ulaşmadan önce Riyad’a inecek ve buradan aldığı yolcularla birlikte Cidde'de sonlanacak şekilde planlanmıştı. Uçuşun komutası 38 yaşındaki Kaptan Pilot Muhammed AliKhowyter, 26 yaşındaki Yardımcı Pilot Sami AbdullahHasanainve 42 yaşındaki Uçuş Mühendisi Bradley Curtis'teydi. Yardımcı pilotHasanainyaklaşık 2 yıldır bu işi yapıyordu ve L-1011'de yalnızca 125 saat görev yapmıştı. Uçuş mühendisi olan ABD vatandaşı Curtis de bu tip uçaklarda sadece 157 saat çalışmıştı. Uçuş ekibindeki üç görevlinin L-1011 uçuş deneyimi sadece 670 saatti.
KARGO BÖLÜMÜNDE YANGIN ÇIKTI
Karaçi'den287 yolcu ve 14 mürettebat ile havalanan uçuşunKaraçi–Riyad arasındaki kısmı sorunsuz bir şekilde tamamlandı ve buradaki yolcularını da alan 163 sefer sayılı Lockheed L-1011 kısa süre sonra Cidde'ye gitmek için 301 yolcusuyla tekrar havalandı. Sorunsuz bir şekilde havalanan uçakta işler kalkıştan yaklaşık 7 dakika sonra ters gitmeye başladı. Kalkıştan kısa süre sonra gelen sesli uyarı, uçağın arka kargo bölümünde duman olduğunu gösteriyordu. Sesli uyarının ardından kaptan pilotKhowyter, uçuş mühendisi Curtis'ten izlenecek prosedür için talimatnameye bakmasını istedi. Curtis'in disleksiye sahip olması, talimatname ile gereğinden fazla zaman geçirmesine sebep oldu. Talimatları okuduktan sonra dumanın kaynağını tespit etmek için uçağın arkasına giden Curtis, kokpite geri döndüğünde sesli uyarının üzerinden 4 dakika geçmişti ve pilot bu sürenin sonunda uçağın yönünü Riyad'a geri çevirdi ve acil iniş kararı aldı. Riyad Havalimanı ile iletişime geçen pilot, uçakta çıkan bir yangın nedeniyle geri döndüğünü bildirdi ve kaza, yangın ve kurtarma ekiplerinin alarma geçirilmesini talep etti.
Uçak acil iniş için Riyad'a yöneldiği sırada kargo bölümünde başlayan yangın kabin içinde de hissedilmeye başladı ve bu da yolcular arasında büyük bir paniğe sebep oldu. Uçak inişe hazırlandığı sırada yangının kabloları yakmaya başlaması sebebiyle motorlardan birisinin gaz kolu sıkıştı ve pilot motoru kapatmak zorunda kaldı. Havada dehşeti yaşayan Lockheed L-1011, 21:36'da iniş yaptı. Ancak esas facia inişten sonra yaşanacaktı.
YOLCULAR TAHLİYE EDİLEMEDİ
Uçak tüm olumsuzluklara rağmen Riyad'a güvenli şekilde iniş gerçekleştirmiş olsa da pilot, uçağı pistte durdurup tahliye etmek yerine yaklaşık 2 dakika daha giderek taksi yoluna girdi. Pilotun bu hareketi, acil durum ekiplerinin uçağa daha geç müdahale etmesine sebep oldu. Çünkü ekipler uçağın pistte duracağını düşünerek konuşlanmıştı. Uçak durduktan sonra mürettebat motorları kapattıklarını ve tahliye olmak üzere olduklarını bildirdi. Ancak ekipler uçağa vardıklarında iki motorun hâlâ çalıştığını ve kapıların açılmadığını gördü. Motorlar yaklaşık 3 dakika sonra kapatıldığında, acil durum ekipleri ve kokpit ekibi arasındaki iletişim kesilmişti. Uçak kapılarının açılması için acil durum ekiplerinde de yeterli ekipman bulunmuyordu ve kabin görevlileri yoğun duman sebebiyle kapılara müdahale edemeyecek durumdaydı. Kritik dakikalar boşa harcanmıştı ve bu süre içinde karbon monoksit kabini tamamen doldururken, aynı zamanda alevler nedeniyle kabin içindeki sıcaklık da anormal derecede artmıştı.
Yaşanan trajedinin ardından yapılan incelemede yangının çıkış nedeni kesin olarak saptanamadı ancak enkazda, muhtemelenUmre'yegidenlerin yemek pişirmek için kullandığı ve uçağa soktuğu iki gaz ocağı bulundu. Bu eşyaların uçağa alınmasına izin verilmese de o dönemde kontroller yetersizdi ve isteyen birinin bu tarz eşyaları uçağa sokması mümkündü. Olayın ardından Lockheed şirketi uçaklarında bazı yapısal değişikliklere gitti. Havayolu şirketi de personel politikasını değiştirdi. Araştırmacılara göre 301 kişinin ölümüyle sonuçlanan olayda mürettebatın hatası oldukça yüksek bir orandaydı. Uçağın olabildiğince hızlı şekilde durup tahliyenin başlatılması birçok kişinin hayatını kurtarabilirdi. Kokpit içi ses kayıtları, KaptanKhowyter'inyangının ciddiyetini asla fark etmemiş olabileceğini gösteriyordu. Kaptan uçuş boyunca şarkı söyleyip ıslık çalmıştı. Kokpitteki üç kişi arasında ciddi bir iletişim ve istişare eksikliği de vardı. Yardımcı pilot, kaptanın sadece emirleriyle konuşma eğilimindeydi. Olayın ciddiyetinin farkında olma ihtimali olan tek kişi uçuş mühendisi Curtis'ti. Ancak kaptanın Curtis'e 'eşek' dediği de ses kayıtlarında bulunuyordu ve bu durum kaptan pilotun uçuş mühendisini ciddiye almadığını gösteriyordu.
301 KİŞİ KRAL YÜZÜNDEN Mİ ÖLDÜ?
2010 yılında olayın sebebine ilişkin bir başka iddia ortaya atıldı. Riyad Havaalanı yakınlarında yaşayan ve olaya tanık olan Amerikalı müteahhit MichaelBusby, 163 sefer sayılı uçağın acil tahliyesindeki gecikmenin, aynı anda kalkışa hazır olan Suudi Arabistan Kralı'na ait Boeing 747'den kaynaklandığını iddia etti.
Busby'yegöre protokol gereği Kral'ın uçağı havalandığında tüm uçuşlar durduruluyordu. 163 sefer sayılı uçağın mürettebatı, pistteki 300 yolcuyu derhal tahliye ettikleri takdirde Kral'ın uçuşunu engelleyeceklerinden ve ağır cezalara çarptırılacaklarından korkmuş olabilirlerdi. Ancak bu iddia hiçbir zaman doğrulanamadı.
Sende Yorum yap