Gıda zehirlenmesi nedir?

. Yazar - Kimbilir Editör 1 Aralık 2025 Pazartesi

Mikrop, toksin (zehir), virüs, parazit ya da kimyasal maddelerle kirlenmiş gıdaların tüketilmesi sonucu ortaya çıkan sağlık sorunudur. Bizi hasta eden şey bazen bozulmuş bir süt, bazen iyi pişmemiş tavuk, bazen de günlerdir tezgâhta bekleyen masum görünüşlü bir salata olabilir.

Belirtileri nelerdir?

Gıda zehirlenmesi genellikle birkaç saat içinde kendini belli eder ama bazen etkiler 12 gün sonra ortaya çıkar. En sık görülen belirtiler:

■ Mide bulantısı

■ Kusma

■ İshal

■ Mide ve karın ağrısı

■ Ateş

■ Halsizlik

Aslında vücut burada kendini savunmaktadır. Çünkü zararlı maddelerden ne kadar hızlı kurtulursa, o kadar çabuk toparlar.

Nedenleri:

1.Uygun olmayan saklama koşulları

Buzdolabının dışında bekleyen peynir, et, süt ürünleri… 10-20 dakika bile bakterilerin çoğalması için yeterli olabiliyor.

2.Yetersiz pişirme

En çok tavuk, et ve yumurta ürünlerinde görülür. Yeterince pişmeyen gıdalardaki mikroplar yaşamaya devam eder ya da bu gıdalar bekledikçe bakterileri davet eder.

3.Çapraz bulaşma

Çiğ tavuk doğranan bıçağın, sebze, salata ve meyvede de kullanılması çapraz bulaşmayı yapar. Mutfaktaki gizli düşmanımızdır.

4.Dışarıda kontrolsüz koşullar

Sokak satıcıları, ortak kullanım alanları, hijyenin belirsiz olduğu restoranlar ucuz ama riskli seçeneklerdir.

Kimler daha çok etkilenir?

Genel olarak herkes zehirlenebilir ama bazı gruplar daha hassastır:

■ Çocuklar

■ Yaşlılar

■ Hamileler

■ Bağışıklık sistemi zayıf olanlar

■ Bu gruplarda belirtiler daha ağır seyredebilir.

Ne zaman tıbbi destek alınmalı?

Hafif vakalar genellikle kısa sürede geçer. Ancak şu durumlarda mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir:

■ Şiddetli ve durmayan kusma

■ 24 saatten uzun süren ishal

■ Yüksek ateş

■ Kanlı dışkı

■ Aşırı halsizlik ve su kaybı belirtileri

Bunlar ciddi bir enfeksiyonun işaretleri olabilir.

Basit ama etkili önlemler

Aslında gıda zehirlenmesinden korunmak karmaşık değildir:

■ Ellerinizi sık sık yıkayın.

■ Et, tavuk ve balığı iyice pişirin.

■ Çiğ ve pişmiş gıdaları ayırın.

■ Bozulabilir gıdaları hızlıca buzdolabına kaldırın.

■ Son kullanma tarihlerine bakın.

Tehlike sadece tabağımızda değil, bardağımızda da olabilir

■ İçtiğiniz suyun kapalı temiz veya şişede olduğundan emin olsanız da içine konulan buzla da mikrop bulaşabileceğini unutmayın. Sadece yiyeceklerle değil içeceklerle de benzer şekilde zehirlenme gerçekleşebilir.

■ Bozulmuş süt ve meyve sularına karşı dikkatli olun.