Enerjide kritik yıl
MİTHAT YURDAKUL / ANKARA - 2025 yılı enerji politikalarında önemli bir yıl oldu. ABD ile yapılan LNG anlaşmasıyla doğal gazda alternatif oluşturulurken, Irak-Türkiye Ham Petrol Boru Hattı’ndan petrol akışı da 2.5 yıl sonra yeniden başladı. Toplam elektrik kurulu gücünün yüzde 62’sini yenilenebilir enerji oluştururken, yeni sondaj gemileriyle Türkiye, dünyanın en büyük 4. enerji filosuna sahip ülke konumuna yükseldi.
2025 yılı, enerjide ABD ile yeni bir yol haritası çizilen yıl oldu. ABD’de yapılan anlaşmayla BOTAŞ ile dünyanın en büyük bağımsız entegre enerji ve emtia gruplarından biri olan Mercuria, LNG alım-satım anlaşması imzaladı.
Anlaşma, 2026-2045 yıllarını kapsayacak. BOTAŞ, her yıl yaklaşık 4 milyar metreküp doğal gaz eşdeğeri LNG’yi, ağırlıklı olarak kış dönemlerinde teslim alacak. Teslimat noktaları; ABD yükleme limanları ile Türkiye, Avrupa ve Kuzey Afrika’daki gazlaştırma terminalleri olabilecek. Türkevi’nde ayrıca BOTAŞ ile bir başka enerji şirketi Woodside arasında uzun dönemli LNG ön anlaşması da imzalandı. Anlaşma ile taraflar, 2030 yılından itibaren 9 yıl süreyle yaklaşık 5.8 milyar metreküplük LNG’nin, çoğunlukla Louisiana LNG Projesi’nden olmak üzere BOTAŞ’a tedarik edilmesi konusunda ön mutabakata vardı.
NÜKLEER YOL HARİTASI
ABD ile imzalanan nükleer enerji işbirliği anlaşmasıyla, küçük modüler nükleer reaktörlerin (SMR) yapımı gündemde olacak.
SMR’ler, geleneksel nükleer reaktörlerin üretim kapasitesinin üçte birine karşılık gelen, birim başına 300 MW’a kadar kapasiteyle inşa edilebiliyor. Daha düşük maliyetle, daha küçük alanlarda, daha kolay ve hızlı şekilde kurulabilen sistemler, gelişen elektrik ihtiyacına göre ilave reaktörlerle kapasite artırımına imkan veriyor. Rusların inşa ettiği Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nde de ilk reaktörün 2026’da devreye alınması planlanıyor.
Irak Petrolü Yeniden Irak-Türkiye Ham Petrol Boru Hattı’ndan petrol akışı da 2.5 yıl sonra yeniden başladı. Günlük toplam 1.5 milyon varil taşıma kapasitesine sahip boru hattının yeniden devreye alınmasının Türkiye’nin enerji arz güvenliğine katkı sağlaması bekleniyor. Hattın tam kapasite çalışması halinde 40 milyar dolarlık ticaret potansiyeli bulunurken, Irak’ın günlük 4 milyon varillik petrol ihracatının yüzde 40’ını Türkiye üzerinden dünyaya sunması mümkün.
Türkiye’nin elektrik kurulu gücü, kasım itibarıyla 121 bin 782 megavata çıktı. Yenilenebilir enerjinin kurulu güç içindeki payı yükselişini sürdürürken, toplam elektrik kurulu gücünün yüzde 62’sine karşılık gelen 75 bin 615 megavatlık kısmını yenilenebilir enerji oluşturdu. Kasım ayı sonu itibarıyla toplam kurulu güç içinde yerli kaynakların payı yüzde 71.5 olurken, kurulu gücün 87 bin 90 megavatı yerli kaynaklardan oluştu. 2025 yılında yatırım tutarı 4 milyar dolar olan toplam 3 bin 800 megavat kurulu gücündeki Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı (YEKA) yarışmaları tamamlandı.
DÜNYANIN EN BÜYÜK 4. FİLOSU
Türkiye Petrolleri’nin bünyesine katılan ikiz sondaj gemilerinden ilkinin eylül ayında Türkiye’ye gelmesinin ardından, ikinci gemi de aralık ayında Türkiye’ye ulaştı. İnşası 2024 yılında Güney Kore’de tamamlanan gemi, derin denizde 12 bin metreye kadar sondaj yapabiliyor. “7. nesil ultra derin deniz sondaj gemisi” olarak adlandırılan gemi, 228 metre uzunluğa ve 42 metre genişliğe sahip.
Türkiye, yüksek teknolojiye sahip yeni nesil geminin filoya katılımıyla 6 sondaj ve 2 sismik araştırma gemisinden oluşan dev bir güce ulaştı. Böylece Türkiye, dünyanın en büyük 4. enerji filosuna sahip ülke konumuna yükseldi.
NTE’DE STRATEJİK AVANTAJ
Son dönemde küresel ticaret savaşlarıyla bir kez daha gündeme gelen NTE’ler (Nadir Toprak Elementleri) de Türkiye’nin önemli kaynakları arasında.
Eskişehir Beylikova’daki NTE tesisi, dünyanın tek yatakta en büyük ikinci rezervi konumunda yer alıyor. Yeni teknolojiler, batarya ve yenilenebilir enerji sistemleri için kritik olan NTE’lerde Beylikova kaynakları 690 milyon ton civarında bulunuyor.
VATANDAŞIN GÖZÜ 'LİMİT'TE
2025 yılı için 5 bin kWh olarak belirlenen limitin 4 bin kWh’ye indirilmesiyle; aylık ortalama 333 kWh, fatura bedeli olarak da yaklaşık 984 TL ve üzeri elektrik tüketenler, 1 Ocak 2026 itibarıyla devlet desteklemesi dışında değerlendirilecek ve daha yüksek fatura ödeyecek. Türkiye’deki 43 milyon konut elektrik abonesinin yaklaşık yüzde 6’sına karşılık gelen 2.5 milyon abone düzenlemeden etkilenecek. 2025 yılı tüketimi 4 bin kWh’yi ilk kez aşan bir mesken kullanıcısına 1 Ocak 2026’dan itibaren yeni tarifeden elektrik verilecek.
Sende Yorum yap