Depresyon için doğal takviyeler işe yarar mı?

. Yazar - Kimbilir Editör 30 Temmuz 2025 Çarşamba

Zihinsel sağlık, en az fiziksel sağlık kadar önemli. Ancak modern yaşamın getirdiği stres, yalnızlık, tükenmişlik ve yoğun tempo ruh halini olumsuz etkileyerek depresyon riskini artırabiliyor. Günümüzde depresyon, sadece ilaçlarla değil, yaşam tarzı değişiklikleri ve doğal desteklerle de yönetilmeye çalışılıyor. Peki gerçekten işe yarayan bitkisel ve besin takviyeleri var mı? Frontiers in Pharmacology dergisinde yayımlanan çalışmada depresyon tedavisinde yaygın olarak kullanılan 64 farklı destek, 200’ün üzerinde klinik çalışmayla değerlendirilmiş.

Sarı kantaron ve safran

Araştırmada en dikkat çekici ve güçlü sonuçlara sahip iki takviyenin sarı kantaron ve safran olduğu belirtiliyor. Bu iki doğal bitki, özellikle depresyonun hafif ve orta düzey formlarında etkili olmalarıyla ön plana çıkıyor.

Yapılan çok sayıda klinik çalışma, bu takviyelerin antidepresan etkiler açısından plasebo grubuna göre anlamlı bir üstünlük sağladığını gösteriyor. Hatta bazı araştırmalarda, sarı kantaron ve safranın reçeteli antidepresanlarla benzer etkililik düzeyinde sonuçlar verdiği ifade ediliyor. Sarı kantaron, içerdiği hiperisin ve hiperforin gibi aktif bileşenler sayesinde sinir sistemi üzerinde pozitif etkiler sağlayabiliyor. Ancak bu güçlü etkiler beraberinde dikkatli kullanılmasını da gerektiriyor.

Özellikle bazı ilaçlarla etkileşime girebildiği için mutlaka bir sağlık uzmanı denetiminde kullanılmalı. Safran ise geleneksel olarak hem ruhsal hem fiziksel sağlığı destekleyici etkileriyle biliniyor.

Probiyotikler ve D vitamini

Çalışmada, probiyotikler ve D vitamini de umut vaat eden doğal takviyeler arasında öne çıkıyor. Bağırsak-beyin aksının önemi düşünüldüğünde, probiyotiklerin etkisi elbette şaşırtıcı değil. Bağırsaklarımızda bulunan trilyonlarca mikroorganizmanın ruh hâli, stres yönetimi ve hatta depresyon gelişimi üzerinde önemli etkileri olduğu artık bilimsel olarak kanıtlanmış durumda.

D vitamini ise bir vitamin olmanın ötesinde, hormonal etkileri olan ve beyin fonksiyonları üzerinde önemli rol oynayan bir bileşik.

Lavanta ve çinko

Lavanta, çinko, folik asit, triptofan, rhodiola (altın kök) ve melisa gibi doğal bileşenler, depresyon ve anksiyete gibi ruhsal dalgalanmalarla baş etmede umut vaat eden alternatifler arasında yer alıyor. Örneğin lavanta, özellikle esansiyel yağı formunda kullanıldığında, sinir sistemi üzerinde yatıştırıcı etkiler gösterebiliyor. Uykuya geçişi kolaylaştırması, anksiyete belirtilerini hafifletmesi ve stresle baş etmede destek olması nedeniyle sıklıkla tercih ediliyor.

Folik asit ve triptofan ise serotonin üretiminde rol alan önemli öncülerden. Triptofan, özellikle serotonin metabolizması için gereklidir ve bu nedenle ruh hâlini iyileştirme potansiyeline sahip. Melisa ise geleneksel olarak sinir yatıştırıcı ve hafif uyku destekleyici olarak kullanılıyor.

Omega-3, melatonin, magnezyum

Yaygın kullanımlarına rağmen omega yağ asitleri, melatonin, magnezyum ve zerdeçal (kurkumin) gibi takviyelerin etkileri tutarsız bulunmuş. Fakat hem zihinsel hem fiziksel sağlık için haftada iki kez balık tüketimi ile omega-3 desteği sağlamakta fayda var. Uyku hormonu olarak da bilinen melatonin salgılanmasını destekleyen besinler arasında; domates, salatalık, brokoli, mısır, kiraz, nar, üzüm, ceviz ve yulaf ezmesini sayabilirim. Magnezyum içeren besinlere avokado, muz, bitter çikolata gibi besinleri örnek verebilirim.

Daha fazla araştırma şart

Araştırma ekibi, doğal takviyelerle ilgili bilimsel literatürde hala büyük boşluklar olduğunu vurguluyor. Birçok ürün sadece tek bir çalışmaya dayanıyor ve psikoterapi gibi tamamlayıcı yöntemlerle birlikte etkileri yeterince incelenmemiş. Ayrıca doz, süre ve güvenlik konularında da standartlaşmaya ihtiyaç duyuluyor.