Bir ilan, bir kadın ve değişen NATO tarihi: Leman Bozkurt Altınçekiç

. Yazar - Kimbilir Editör 31 Ağustos 2025 Pazar

Türkiye’nin gökyüzüne bakışı her zaman biraz daha farklı olmuştur. “İstikbal göklerdedir” cümlesi sadece bir motto değil, bu topraklarda yaşayan nice gencin yolunu aydınlatan bir ışık oldu. İşte o ışığı en parlak şekilde yakalayanlardan biri de hiç şüphesiz Leman Bozkurt Altınçekiç’ti. Hem Türkiye’nin hem de NATO’nun ilk kadın jet pilotu olarak adını tarihe yazdırdı.

Türkiye’nin gökyüzüne bakışı her zaman biraz daha farklı olmuştur. Atatürk'ün kurduğu“İstikbal göklerdedir” cümlesi sadece bir motto değil, bu topraklarda yaşayan nice gencin yolunu aydınlatan bir ışık oldu. İşte o ışığı en parlak şekilde yakalayanlardan biri de hiç şüphesiz Leman Bozkurt Altınçekiç’ti. Hem Türkiye’nin hem de NATO’nun ilk kadın jet pilotu olarak adını tarihe yazdırdı.

Ancak Altınçekiç'in hikâyesi sadece “ilk kadın jet pilotu” olmanın ötesinde. Bu hikâye, inatla, cesaretle ve biraz da tesadüflerle yazılmış bir kadın öyküsü.

‘Yıldız’ Olmak Yazgısıydı

1932’de Sarıkamış’ta doğan Leman, ailesi tarafından “Yıldız” diye çağrılıyordu. Annesini genç yaşta kaybettiğinde, belki de içindeki direnç ateşi o gün daha güçlü yanmaya başladı. İstanbul Teknik Üniversitesi’nde mimarlık kazanmasına rağmen, ekonomik imkânsızlıklar yüzünden bu hayalini geride bırakmak zorunda kaldı. Fakat hayatın onun için hazırladığı plan, kalem ve cetvelden çok daha büyüktü.

Bir gün okulda gördüğü bir ilan –Türkkuşu’nun paraşütçü aradığı duyurusu– hayatını değiştirdi. Yanında arkadaşı vardı ama sağlık kontrolünü geçen tek kişi Leman’dı. Böylece gökyüzüyle ilk gerçek buluşması başladı.

Sınırları Aşan Cesaret

Planör, model uçak, paraşüt, motorlu uçuş derken Leman’ın gözü hep daha yüksekteydi. “Uçmanın asıl zevkini” tattığını söylediğinde aslında sadece uçuşu değil, kendi özgürlüğünü de tarif ediyordu.

O dönemde kadınların orduya alınmaması genel kabulken, Leman vazgeçmedi. Israrı, dönemin Milli Savunma Bakanı’nı ikna etti. Harp Okulu’na adım atan ilk kadınlardan biri oldu. 1957’de mezun olduğunda NATO henüz beş yaşındaydı ve çokuluslu ittifakta böyle bir kadın pilot fikri bile yoktu.

Altın Bröve ve Tarihe Yazılan İsim

1958’de jet pilotu eğitimine katıldı, Eskişehir semalarında F-84 ve T-33 uçaklarıyla havalandı. Eğitimini başarıyla tamamladığında, “Türkiye’nin İlk Kadın Jet Pilotu” unvanıyla birlikte Altın Bröve’sini aldı. NATO için de bu, sadece bir unvan değil, ezber bozan bir adımdı. Uzun yıllar boyunca o, NATO’nun tek kadın jet pilotuydu.

Sonrasında karargâh görevlerinde bulundu, kıdemli albaylığa kadar yükseldi. Ama onun adı hep gökyüzüyle anıldı.

2001’de aramızdan ayrıldığında 69 yaşındaydı. Ama ardında, gökyüzüne bakarken “ben de yapabilirim” diyen binlerce kadına ilham bıraktı. Bugün hâlâ Leman Bozkurt Altınçekiç’in hikâyesi, sadece bir meslek başarısının değil, toplumsal bir dönüşümün sembolüdür. Bir gün okulda asılı bir ilan gördü ve peşinden gitti. İşte o küçücük tesadüf, NATO’nun tarihinde bile yeni bir sayfa açtı.