Yapay zeka ne kadar su tüketiyor?
Yapay zekanın çevresel etkileri genellikle enerji tüketimi üzerinden tartışılıyor. Ancak 2025’te yayımlanan yeni bir akademik çalışma, asıl sorunun yalnızca elektrik değil, aynı zamanda su tüketimi olduğunu öne sürüyor. Araştırmaya göre, yapay zeka sistemlerini çalıştıran veri merkezlerinin dolaylı su tüketimi, küresel ölçekte yılda tüketilen şişelenmiş sudan daha fazla olabilir. Üstelik bu sistemlerin karbon ayak izi de tek başına büyük bir metropol şehri ile kıyaslanabilecek seviyeye ulaşmış durumda.
Hollandalı akademisyen Alex de Vries-Gao liderliğinde hazırlanan çalışmada, AI odaklı veri merkezlerinin çevreye olan etkisi mercek altına alındı. Araştırmacılar, şirketlerin çevresel raporlarında AI ve AI dışı iş yüklerini net biçimde ayırmamasının ölçüm yapmayı zorlaştırdığını kabul etse de, genel enerji üretim verileri ve Google, Meta, Amazon gibi devlerin veri merkezi raporlarından yola çıkarak küresel tahminler oluşturdu.
Ortaya çıkan tablo oldukça çarpıcı. Çalışmaya göre yalnızca yapay zeka sistemlerinin 2025 yılına ait karbon salımı 32.6 ila 79.7 milyon ton CO₂ arasında olabilir. Bu seviye örnek vermek gerekirse New York'un yıllık karbon ayak iziyle neredeyse birebir aynı seviyede. New York, halihazırda dünyadaki en yüksek emisyona sahip şehirler arasında yer alıyor.
Yapay zeka şişelenmiş su miktarından daha fazla su tüketiyor
Su tüketimi tarafında ise rakamlar daha da dikkat çekici. Araştırma, yapay zeka iş yüklerini besleyen veri merkezlerinin yıllık su ayak izinin 312.5 ila 764.6 milyar litre arasında olabileceğini öne sürüyor. Bu miktar, dünya genelinde bir yılda tüketilen toplam şişelenmiş sudan daha fazla. Bu da yapay zekanın yalnızca bir enerji meselesi değil, aynı zamanda ciddi bir su sorunu olduğunu gösteriyor.
Çalışmanın en dikkat çekici bulgularından biri ise çevresel yükün büyük kısmının AI modellerinin eğitilmesinden değil, “inference” olarak adlandırılan kullanım aşamasından kaynaklanması. Yani kullanıcıların her gün milyonlarca kez sorduğu sorular, üretilen görseller, videolar ve sürekli çalışan asistanlar; eğitim sürecinden çok daha fazla enerji ve su tüketimine yol açıyor. Günlük ve kesintisiz kullanım, veri merkezleri üzerindeki baskıyı katlayarak artırıyor.
Araştırmacılara göre, bu veriler açıklanmadığı sürece siyasiler her zaman geçmişe bakarak ve eksik bilgilerle karar almak zorunda kalacak. Yapay zekanın çevresel bedelini gerçekten anlamak için, artık daha net ve ayrıntılı raporlamaya ihtiyaç var.
Sende Yorum yap